Alkmaar Zaanstreek, algemeen gekend als AZ Alkmaar of gewoon AZ, is een Nederlandse club die zijn oorsprong vindt op ongeveer 30 kilometer vogelvlucht van Amsterdam. De club werd opgericht in 1967 na de fusie van Alkmaar '54 en FC Zaanstreek en ging aanvankelijk als AZ '67 door het leven.
Tussen 1975 en 1982 eindigde AZ consequent in de top vijf van de Nederlandse hoogste klasse, ontwikkelde de club een aanvallende speelstijl en een voorliefde voor enkel technisch onderlegde spelers. De eerste trofee kwam er in 1978 in de vorm van de Nederlandse beker. In 1981 won AZ de dubbel en dus ook de eerste titel, en stootte het ook door naar de finale van de UEFA Cup waarin het het hoofd moest buigen tegen het Engelse Ipswich Town. Een volgende landstitel zou 28 jaar op zich laten wachten.
Na een derde bekersucces in 1982 maakte de club een periode van verval door, waarin het zelfs enkele seizoenen in de tweede divisie doorbracht. AZ keerde in het seizoen 98-99 terug naar de eredivisie en is daar sindsdien gebleven. Vooral onder trainer Co Adriaanse hebben ze hun positie aan de top van het Nederlands voetbal verstevigd. Tot een nieuwe titel leidde dat niet, maar het leverde de coach wel een Europese halve finale tegen Sporting Lissabon op en een transfer naar Porto.
Laatste titel in 2009
Moussa Dembelé, Milan Jovanovic & Maarten Martens (Made in Neerpede) - Champions League (2009)
Om hem op te volgen deed AZ een beroep op Louis Van Gaal, ex-coach van Ajax en Barça, die in 2006 tweede en in 2007 derde werd. Het seizoen 2006-07 liet een bittere smaak na met een verloren bekerfinale en een gemiste titel op de slotdag van de competitie. Het volgende seizoen was rampzalig en Van Gaal bood de clubleiding zijn ontslag aan, maar zij weigerden. Een slimme zet, zo bleek later, want AZ won de titel in 2008-09, met Maarten Martens (opgeleid bij RSCA) en Moussa Dembélé.
De terugkeer naar de top was van korte duur, omdat het bedrijf van de voorzitter - de hoofdsponsor van de club - aan het eind van dat jaar failliet ging. AZ werd gedwongen zijn beste spelers te verkopen, maar bleef in de subtop, won een vierde beker in 2013, stond meermaals op het podium (met name onder John van den Brom, ex-RSCA) en was dichtbij de titel in 2020. Een seizoen dat helaas vroegtijdig afgebroken werd door COVID terwijl AZ met Ajax streed om de titel.
AZ IN DE CONFERENCE LEAGUE
Net als RSCA moest AZ de voorrondes overleven om de groepsfase van de Conference League te bereiken. Tuzla City (Bosnië), Dundee United (Schotland) of Gil Vincente (Portugal) bleken een maatje te klein voor de Nederlanders. Tegen Apollon Limassol (Cyprus), FC Vaduz (bekerwinnaar van Liechtenstein, maar ook spelend in de tweede divisie in Zwitserland) en SK Dnipro-1 (Oekraïne) eindigde AZ comfortabel als eerste in hun groep (met 15 punten op 18), met slechts één verliespartij in Limassol (1-0).
Dankzij deze eerste plaats vermeden onze tegenstanders van donderdagavond de play-off ronde waarin paars-wit het moest opnemen tegen het Bulgaarse Ludogorets. Vervolgens kreeg AZ een stevige uitdaging voorgeschoteld in de achtste finales, maar ze schakelden Lazio uit door zowel in Rome (1-2) als op eigen veld (2-1) te winnen. Een knappe prestatie tegen een ploeg die momenteel tweede staat in de Serie A, met een aanzienlijke achterstand op Napoli, maar wel voor de twee grote Milanese ploegen en hun rivalen AS Roma.
AZ IN HET SEIZOEN 2022-2023
AZ Alkmaar doet het ook goed in de Eredivisie en staat vierde, met dertien punten achterstand op koploper Feyenoord en vijf op Ajax en PSV, die het podium vervolledigen. Er zijn nog zes speeldagen te gaan in de Nederlandse competitie. AZ verloor dit weekend echter thuis van Sparta Rotterdam (0-1), een van de dichtste achtervolgers (6e) en blijft zo op een 1 op 9 steken, gezien de eerdere duels tegen Heerenveen (8e, 1-1) en Twente (5e, 2-1).
AZ speelt doorgaans in een 4-3-3. De wedstrijd tegen Sporting wordt de 45e van het seizoen voor de Alkmaarders en de 49e voor Paars-Wit. De topscorers van AZ zijn de Griek Vangelis Pavlidis (19 goals), Dani de Wit (13 goals, maar momenteel geblesseerd) en de Scandinaviërs Jens Odgaard (11 goals) en Jesper Karlsson (10 goals). De bekendste spelers voor het Belgische publiek zijn ongetwijfeld doelman Mathew Ryan (ex-Brugge), verdediger Zinho Vanheusden (ex-Standard, uitgeleend van Inter en werkend aan zijn terugkeer uit blessure) en aanvoerder Jordy Clasie (ex-Feyenoord en Brugge).
HET STADION
Het AFAS Stadion is de huidige thuishaven van AZ Alkmaar. Het stadion werd in 2006 gebouwd als het DSB-Stadion ter vervanging van de Alkmaarderhout, het oude stadion met 9.000 zitplaatsen. In augustus 2019 stortte een deel van het dak van het stadion in door een zware storm, gelukkig zonder slachtoffers. Daardoor kon AZ enige tijd niet in het eigen stadion spelen. Het hele dak werd uiteindelijk weggehaald en de fans konden in december 2019 terugkeren naar hun eigen stadion. De werkzaamheden voor een nieuwe overdekking begonnen in juni 2020 en het stadion werd officieel geopend in september 2021.
Omdat het gebouw aan de hoofdtribune vastzit, wordt het nieuwe dak over de hoofdtribune ondersteund door een enorme spant. Deze heeft een lengte van 170 meter, weegt 600 ton en steekt op het hoogste punt 40 meter boven het veld uit. Het nieuwe dak is aan alle kanten van het veld vier meter langer. Dit maakt het voor de fans comfortabeler bij regenachtig weer en er waait veel minder wind in het stadion. In plaats van golfplaten is het nieuwe dak ook recht over de hele lengte. Daardoor konden sommige tribunes worden verhoogd en zes extra rijen werden toegevoegd. Hierdoor steeg de maximale capaciteit van het stadion tot 19.478 zitplaatsen.
